İsrail'in önde gelen haber sitelerinden Jerusalem Post'ta yayınlanan bir analiz siyonist İsrail rejimi ile İran İslam Cumhuriyeti arasındaki savaşın boyutlarını ele aldı.
Sözkonusu haber analizi tam metin sunuyoruz:
İRAN İSRAİL'e KARÅžI ÇOK CEPHELİ ORTADOÄžU SAVAÅžINI BAÅžLATTI
İslam Cumhuriyeti'nin vekilleri ve müttefikleri geçtiÄŸimiz hafta İsrail ile çok cepheli bir çatışma baÅŸlatmış gibi görünüyor.
By SETH J. FRANTZMAN, 9 Nisan 2023
Lübnan, Gazze ve Suriye'den atılan roketler de dahil olmak üzere İsrail'e yönelik bir haftalık saldırılar, İran'ın İsrail'i farklı cephelerde birden fazla tehditle karşı karşıya bırakma stratejisinin tezahürünü temsil ediyor. Bu yerlerden gelen saldırıların arkasında farklı gruplar olsa da, bu grupların hepsi muhtemelen İran'la baÄŸlantılı. Söz konusu gruplar arasında Hamas, Hizbullah, İslami Cihad ve farklı veya yeni isimlerle anılan ve Tahran'ın vekilleri olan diÄŸer bazı gruplar yer alıyor.
İran uzun zamandır İsrail'le olan çatışmasını Yahudi devletinin sınırlarına taşımaya çalışıyor. Hizbullah ve Hamas'ı desteklemesi, on yıllar boyunca bu stratejinin anahtarıydı. ÖrneÄŸin, Tahran Hamas'a mali destek saÄŸlıyor ve aynı zamanda daha uzun menzilli roketler ve daha büyük bir cephanelik geliÅŸtirmesine yardımcı oldu. Hamas roketleri bir zamanlar sadece birkaç kilometre yol kat edebilirken, ÅŸimdi İsrail'in birçok yerine ulaÅŸabiliyorlar.
İslam Cumhuriyeti ayrıca Hamas'tan daha fazla İran ile yakınlığı olan İslami Cihad'ı da destekledi. Grubun, binlerce roket içerdiÄŸi düÅŸünülen bir cephaneliÄŸinin yanında, aynı zamanda Batı Åžeria'da silahlı adamları var ve liderliÄŸi genellikle Åžam'da bulunuyor.
Hizbullah: İran'ın çok cepheli savaÅŸtaki kilit müttefiki
Hizbullah, İran'ın bölgedeki kilit müttefiklerinin en büyüÄŸüdür. Kökenleri 1980'lere kadar uzanan örgüt, Åžah sonrası Tahran'ın o zamanki yeni İslami devrimci rejimi tarafından desteklendi ve Güney Lübnan'da bir varlık inÅŸa edebildi.
Lübnanlı terörist grubun gücü de o zamandan beri katlanarak arttı. Sadece 100 binden fazla roketten oluÅŸan bir cephaneliÄŸe sahip olmakla kalmadı, aynı zamanda hassas güdümlü mühimmatlar gibi daha sofistike sistemler geliÅŸtirdi. Hamas gibi Hizbullah da, İsrail'i hedef almak ve kıyıdaki enerji araÅŸtırmalarını tehdit etmek için kullandığı insansız hava araçlarına da sahip.
Hamas, İsrail'in kıyı bölgesinden çekilmesinden ve grubun Filistin seçimlerindeki zaferinden bu yana çoÄŸunlukla Gazze'ye hapsedilmiÅŸ olsa da, ÅŸimdi Hizbullah'ın onayıyla Lübnan'dan giderek daha fazla faaliyet gösterebiliyor gibi görünüyor.
Hamas lideri İsmail Haniye'nin 5 Nisan'da, oradan İsrail'e 34 roket atılmadan bir gün önce Lübnan'a uçması, varlığını nasıl artırdığını gösteriyor. Hamas, Hizbullah ile koordinasyon yapmadan güney Lübnan'dan roket fırlatamaz veya operasyon yapamaz.
6 Nisan'da İsrail'e atılan roketler, Sur yakınlarında güpegündüz ateÅŸlendi. Burası Hizbullah'ın varlık gösterdiÄŸi bir alan. Geçen yıl Hizbullah, Lübnan'ın Sur'un kuzeyindeki El Akbire'de İrlandalı bir BM barış gücü askerini öldürdü. Mayıs 2021'de, yine Sur bölgesindeki Seddiqine köyü yakınlarından İsrail'e roket atıldı.
Hizbullah son yıllarda yurtdışındaki operasyonlarını artırdı. Bu geniÅŸleme, Batı Afrika ve Güney Amerika'ya uzanan aÄŸları içerir. En önemli geliÅŸme, Suriye rejimini desteklemek için 2012 yılında baÅŸlayan Suriye'deki operasyonlarıdır. Hizbullah, İsrail'in kuzeyindeki tehditleri kapsayan Alma AraÅŸtırma ve EÄŸitim Merkezi'nin raporlarına göre, grubun "Golan dosyası" olarak bilinen Golan yakınlarındaki bölgelere güçlerini taşıdı.
2019'da Hizbullah, Yahudi devletini tehdit etmek için bu bölgeye insansız hava araçları bile getirdi.
İran'ın İsrail'e yönelik tehditlerinin diÄŸer unsurları arasında Suriye ve Irak'taki milisler de var. Bunlar arasında Irak merkezli Halk Seferberlik Birimleri ve Kataib Hizbullah ve Asaib Ehl-i Hak gibi hizipleri yer alıyor. İran, Mayıs 2021'de Irak'tan İsrail hava sahasında bir insansız hava aracı uçurdu. Ayrıca geçen hafta Suriye'den İsrail'e bir insansız hava aracı fırlattı.
İran'ın çok cepheli savaÅŸ fikri yeni deÄŸil.İran son aylarda İsrail'in içeride nasıl çöktüÄŸüyle övünüyor ve tehditlerini artırmak istediÄŸinin sinyalini veriyor. İran İslam Devrim Muhafızları Ordusu Pazar günü yaptığı açıklamada, bu yıl gücünün İsrail'inkine kıyasla artacağını söyledi. Kudüs ayrıca Mayıs 2022'de çok cepheli bir savaÅŸ tehdidine hazırlık olarak tatbikatlar gerçekleÅŸtirdi. O zamanlar tahminler, İsrail'in düÅŸmanlarının Yahudi devletine günde bin 500 roket atabileceÄŸini söylüyordu.
İran'ın Suriye'deki mevzilenmesi
Çok cepheli savaÅŸ, İran'ın Suriye'deki mevzilenmesiyle mümkün oluyor. GeçmiÅŸte, İsrail'I, Lübnan'da Hizbullah'ı veya Batı Åžeria ve Gazze'de İslami Cihad'ı ve Gazze'de Hamas'ı kullanarak tehdit edebilirdi. İsrail geçmiÅŸte İslami Cihad ve Hamas tehditlerini etkisiz hale getirmek için operasyonlar baÅŸlattı. Geçen yıldan bu yana, Cenin'deki İslami Cihad’ın silahlı adamlarıyla ve Yahudi devletine karşı cesaretlendirilen diÄŸer Filistinli gruplarla da savaşıyor.
İsrail genel olarak bu tehditleri izole etmeye ya da en azından bu çatışmaları yönetmeye çalıştı. Genel olarak, İran tehdidine daha fazla odaklandı ve İran'ın Suriye'deki mevzisini kontrol altına aldı. Bu operasyon "SavaÅŸlar Arasındaki SavaÅŸ" kampanyası olarak adlandırıldı ve Suriye'deki yerleÅŸim yerlerine birçok hava saldırısını da içeren bu harekât birkaç yıldır devam ediyor. Bu aynı zamanda 2018'de Suriye'deki İskambil Kağıdı Evi Operasyonu gibi daha büyük operasyonları da içeriyordu. İslami Cihad da Kasım 2019'da orada hedef alındı.
Bununla birlikte, İran tehdidi ortadan kalkmadı ve vekilleri ve müttefikleri geçtiÄŸimiz hafta boyunca İsrail ile çok cepheli bir çatışma baÅŸlatmış gibi görünüyor. Bu savaÅŸ, 1 Nisan'daki İran insansız hava aracı operasyonunu, 5-7 Nisan'da Gazze'ye roket atışını ve 6 Nisan'da Fısıh Bayramı'nda Lübnan'dan İsrail'e atılan 34 roketi içeriyordu. Ayrıca 8 ve 9 Nisan'da Suriye'den roket atışı yapıldı. Batı Åžeria'da da silahlı saldırılar düzenlendi ve 3 Nisan'da Gazze'den bir insansız hava aracı fırlatıldı.
Büyük resme bakıldığında, İran'ın ortaklardan ve gruplardan oluÅŸan ahtapotu İsrail'i birçok bölgeden tehdit etmeye çalışıyor. Bu, Lübnan ve Suriye'den bu kadar kısa bir süre boyunca roket ateÅŸi açısından da benzeri görülmemiÅŸ bir durum. Genel olarak, 2006'dan beri Lübnan sınırı boyunca barış hüküm sürüyor. Åžimdi İran, istediÄŸi zaman çeÅŸitli grupları kullanarak herhangi bir sınırı ısıtabileceÄŸini gösteriyor."
Kaynak: https://www.jpost.com/middle-east/article-738765
KHA (Kudüs Haber Ajansı)