İsrail Yıllardır Suriye'ye Niçin Saldırıyor

Jerusalem Post'ta 1 Aralık 2022'de yayınlanan analizin tam metin çevirisini sunuyoruz

Ä°srail, Suriye'de 'Hizbullah 2'ye karşı koydu, ancak Ä°srail’in nihai hedefi nedir? 

Ä°srail uzun yıllardır, Ä°ran’ın, Suriye iç savaşının baÅŸlangıcına kadar uzanan Suriye'deki mevzilenmesini engellemeye çalışıyor.

SETH J. FRANTZMAN 1 Aralık 2022

Ä°srail Ordusu Genelkurmay BaÅŸkanı Aviv Kohavi bu hafta yaptığı açıklamada, Ä°srail'in Suriye'de bir "Hizbullah 2" oluÅŸturulmasını engellediÄŸini belirtti.

Ä°srail, uzun yıllar boyunca, Suriye iç savaşının 2012'de ciddi bir ÅŸekilde baÅŸladığı zamana kadar uzanan Ä°ran'ın Suriye'deki mevzilenmesini önlemeye çalışıyor. Bu, özellikle Hizbullah Suriye'ye güç gönderdiÄŸinde ve bu güçler 2018'de Golan'a yaklaÅŸtığında Ä°srail ile gerginliklere yol açtı.

Åžimdi, birkaç yıl sonra, Ä°srail, Suriye'de ve daha geniÅŸ bir bölgede Ä°ran tehditleriyle karşılaÅŸmaya devam ediyor. Bu nasıl gerçekleÅŸti ve Hizbullah 2'nin önlenmesi Ä°srail için ne anlam içerebilir?

Ä°ran, iç savaÅŸ patlak vermeden önce Suriye rejiminin müttefikiydi. Ä°ran ayrıca Hizbullah'ı onlarca yıl önce destekledi. 2006 Lübnan Savaşı'ndan bu yana, Hizbullah ile Ä°srail arasındaki gerilimler nispeten asgari düzeyde tutuldu.

Bunun nedeni Hizbullah'ın daha az tehdit oluÅŸturuyor olması deÄŸil. Aslında, Hizbullah 2006'dan bu yana füze cephaneliÄŸini, insansız hava araçlarını ve hassas güdümlü füze stoklarını artırarak biraz daha büyüdü. Ayrıca Ä°srail hava sahasında insansız hava araçları uçurdu ve Lübnan kıyılarında bulunan gaz platformlarını tehdit etti. Yakın zamanda imzalanan deniz anlaÅŸmasından sonra Hizbullah, bu anlaÅŸmadan istediÄŸini elde ettiÄŸini iddia etti.

Ä°ran ise Suriye'deki rolünü artırdı. Rusya 2015 yılında Suriye'ye müdahale ettiÄŸinde, ABD de Suriye Demokratik Güçleri (SDG) biçimindeki IŞİD karşıtı güçleri desteklemeye baÅŸladı.

Sonunda, ABD ayrıca Suriye'deki Tanf'ta, Ürdün-Suriye-Irak sınırı yakınlarında izole edilmiÅŸ bir karakol olan bir garnizon kurdu. Bunun bazı Suriyeli muhalif savaÅŸçılara destek olması bekleniyordu.

Suriye'nin güneyindeki Deraa'da bir IŞİD komutanını öldüren Suriyeli bir isyancı grubun son raporları ortaya çıktı. Bu grupların Tanf veya diÄŸer Özgür Suriye Ordusu unsurlarıyla baÄŸlantılı olup olmadığı belli deÄŸil. Önemli olan ise bunun Hizbullah'ın bulunduÄŸu güney Suriye'de gerçekleÅŸmiÅŸ olmasıdır.

Hizbullah 2012'de Suriye'ye müdahale etti. Hizbullah güçleri, Suriyeli isyancı güçler 2018'de çöktüÄŸünde güney Suriye'ye sızmayı baÅŸardı ve Ä°srail'i Golan Tepeleri'nin Suriye tarafından tehdit etti. AÄŸustos 2019'da Ä°srail, Golan yakınlarında Hizbullah'a ait bir insansız hava aracı birliÄŸini vurdu.

Bu zamana kadar Ä°srail, "savaÅŸlar arasındaki savaÅŸ" stratejisini, esas olarak Ä°ran hedeflerine yönelik bir dizi hava saldırısı yoluyla yürütüyordu ve Ä°ran'ın bölgeyi etkileme kabiliyetine zarar veriyordu. Ä°ran, insansız hava araçlarını ve hava savunmasını Suriye'ye taşımaya çalışırken, aynı zamanda mühimmat taşıdığı havaalanlarında depolar kurdu, hatta Ebu Kemal yakınlarındaki Irak sınırında Ä°mam Ali adında bir üs inÅŸa etti.

Suriye rejim medyası sık sık Suriye'deki saldırılardan Ä°srail'i sorumlu tutuyor. ÖrneÄŸin, 8 Kasım'da bir hava saldırısının Ä°ran-Irak sınırındaki bir kamyonu vurduÄŸu iddia edildi. Bu sınır kapısı Ä°ran için önemli, çünkü füzeleri ve diÄŸer malları Suriye'ye ve Hizbullah'a sınır geçiÅŸi yoluyla taşıyabiliyor.

BaÅŸka bir olayda, Davud Caferi adlı bir Devrim Muhafızları subayı öldürüldü. Ä°ran Ä°srail'i suçladı. GörünüÅŸe göre Caferi, Suriye'de Ä°ran'ın havacılık ve insansız hava aracı programıyla da baÄŸlantılı olan bir Devrim Muhafızları Ordusu askeri danışmanıydı.

"Savaşlar arası savaşın" amacı nedir?

"SavaÅŸlar arası savaÅŸ" kampanyasının ve Hizbullah 2'nin ortaya çıkmasını engellemeye yönelik görünürdeki çabaların genel yörüngesi belirsizdir. Suriye'de vekilleri ve nüfuzu olan Ä°ran, Suriye'ye silah taşımasını saÄŸlayan üsler kurdu. Aynı zamanda Irak'ı da aynı amaç için sömürüyor – Irak'ta HaÅŸdi Åžabi olarak adlandırılan çok sayıda Ä°ran yanlısı milis gücü var.

Åžimdi Ä°ran, Ä°srail'i doÄŸrudan insansız hava araçlarıyla tehdit ediyor. ABD liderliÄŸindeki koalisyon, bu yılın baÅŸlarında Ä°srail'e giden Ä°ran insansız hava araçlarını düÅŸürdü. Ayrıca Ä°ran, geçen ay, Çabahar’dan kalkan bir insansız hava aracını Umman Körfezi'ndeki bir gemiyi hedef almak için kullandı. DoÄŸudaki ABD güçlerini hedef almak için ise Ä°ran, Suriye'deki vekil grupları kullanıyor.

Bu, bir tür Hizbullah 2'yi önleme harekatının zorlu bir savaÅŸla karşı karşıya olduÄŸu anlamına geliyor. Ä°ran, Suriye'ye yönelik güç ve tehditleri harekete geçirmeye çalışmaya devam edecek. Ayrıca Suriye rejiminin zayıflığından yararlanarak ülkeye silah ve vekil güçler de taşıyacaktır.

ÖrneÄŸin, Türkiye ÅŸu anda -ABD'nin karşı olduÄŸu- Suriye'yi iÅŸgal tehdidinde bulunuyor, ancak Ankara, Åžam ile yeni baÄŸlar kurmayı düÅŸünüyor ve Türkiye, bu faaliyetleri koordine etmek üzere Rusya ile birlikte çalışıyor. Ankara iÅŸgale kalkışırsa, bu ABD destekli SDG'yi tehdit ederek istikrarsızlığa neden olabileceÄŸi gibi, Rusya, Suriye rejimi ve Türkiye'nin, Suriye’nin kuzey sınırındaki bölgelere kuvvet taşıyacağı anlamına da gelebilir.

Buna karşılık, Ä°ran, ABD güçlerini hedef almak üzere kaostan yararlanabilir, bu da ABD'nin askeri personelini geri çekmesine neden olabilir. Bu IŞİD'in saldırılarını yenileyeceÄŸi anlamına gelir. Bütün bunlar Ä°ran'a bir açılım sunar, çünkü bir Türk iÅŸgali Suriye rejimi ile Rusya'nın Türkiye ile bir anlaÅŸma yapmak için kuzeyde yoÄŸunlaÅŸmasına yol açarken, Ä°dlib'deki aşırılık yanlısı gruplar da yeniden hareketlenebilir.

Ä°ktidarda ne zaman bir boÅŸluk olsa, Ä°ran, kuvvetlerini harekete geçirmek için bu boÅŸluktan yararlanır.

Hizbullah son on yılda gücünü büyük ölçüde artırdı. Åžimdi Lübnan siyaseti ve ekonomisi üzerinde neredeyse boÄŸucu bir etkiye sahip. O kadar güçlü ki, bugünün Hizbullah’ını 1999 veya 2005'teki Hizbullah ile karşılaÅŸtırmak adil bir karşılaÅŸtırma olmaz.

Bir anlamda, Hizbullah zaten Hizbullah 2 haline geldi ve Suriye'de Hizbullah 3'ü kurmak isterken, Irak ve Yemen'de baÅŸka bir Hizbullah'ı eÄŸitiyor. Tüm bu güçler son birkaç yılda çok fazla silah ve deneyim kazandı. Silahlarının menzilini artırdılar ve Ä°srail ve bölge için daha büyük bir tehdit oluÅŸturuyorlar. Onları tıpkı bir anakondanın avını yemesi gibi Suriye'nin bir kısmını tamamen yutmaktan alıkoymaya çalışmak oldukça zordur.

Meydan okumanın büyüklüÄŸü göz önüne alındığında, "savaÅŸlar arasındaki savaÅŸ" kampanyasının nihai hedefinin ne olacağı belirsizdir. Suriye döngüsünden bir çıkış yolu var mı? Ä°srail'in, Ä°ran'ın bölgedeki tahkimatına karşı koymasına örnek oluÅŸturabilecek bir geçmiÅŸ tecrübesi var mı? Tahkimatı durdurmak ihtiyacıyla çıkılan yolun nereye gideceÄŸi veya nerede biteceÄŸi net deÄŸil.

Suriye rejiminin Ä°ran'ın rolünü yararsız olarak göreceÄŸi bir senaryo var mı? Rusya'nın Ukrayna'ya odaklanması, Türkiye'nin yeni bir iÅŸgal planlaması ve ABD'nin Suriye'nin doÄŸusunda istikrarsız bir konumda olması düÅŸünüldüÄŸünde, Hizbullah 2 sorununun bir süre bizimle birlikte olacağı anlaşılıyor.

Kaynak: https://www.jpost.com/middle-east/article-723879